YÜKSEK GERİLİM HATTI TAŞIYAN ELEKTRİK DİREĞİ MENNİ MÜDEHALE

menni-müdehale ve kal (eski hale getirme) , ecrimisil ve zarar tazmini

Ayrıca TMMBO Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Bülteni Şubat 2016 tarihli YÜKSEK GERİLİM HATLARI başlıklı yazısında ; Yüksek Gerilim hatları, oluşturdukları elektromanyetik alanlar ile canlıları olumsuz etkilediği gibi can ve mal emniyetini tehlikeye sokmaktadırlar. Planlama, koordinasyon ve denetim açısından yüksek gerilim hatlarının yerleşim alanlardan önerilen uzaklıklarda geçirilmesi gerekir. Bu nedenle yüksek gerilim hatları, planlayıcılar ile yerel yöneticilerin ortaklaşa belirlediği ve hiçbir şekilde yapılaşmaya izin verilmeyecek güvenlikli koridorlardan geçirilmesi gerekmektedir. Enerji iletim hatları ile iletkenlerin hava koridoru boyunca kat ettiği iletkenlerin salınımı ve sehimi, can ve mal emniyeti bakımından tehlike arz etmektedir.

Maliki olduğunuz taşınmaz üzerinde yüksek gerilim hattı taşıyan elektrik direği dikilmiş ve elektrik telleri geçirilmişse de yapılan bu fiilin  hukuki dayanağı olup olmadığına bakmanız gerekmektedir. Nitekim enerji iletim hatları projelendirilirken direklerin dikileceği yerler ile iletkenlerin kat ettiği hava koridoru boyunca iletkenlerin salınımı ve sehimi ile şartnamelerde belirtilen emniyet mesafeleri dikkate alınarak, istimlâk ve irtifak alanlarının hesaplanması, kurulması ve malike bedel ödenmesi gerekmektedir. Bu alanlardan direk dikilen yerler istimlâk edilmesi ve hat iletkenlerinin geçtiği hava koridoru için ise irtifak tesis edilmesi gerekirdi. Tapu kayıtlarında irtifak tesis edilmiş araziler ve bu araziler üzerinde inşa edilecek yapıların düşeyde ve yatayda hat iletkenlerine ne kadar yaklaşılabileceği belirlenmeliydi.

Tapu kayıtlarınızdan da anlaşılacağı  bir irtifak tesisi veya istimlak veya bir bedel ödenmesi söz konusu olup olmadığına bakılması gerekmektedir.

Bu aşamada açacağınız davanızda ne talep edeceğiniz görevli ve yetkili Mahkemede değişikliğe gidilmesine sebep olacaktır. Şayet burada yapılan işlem özel bir hukuk kişinin eyleminden ibaretse ve idarenin ağır hukuksuzluk içeren bir eyleminden kaynaklanıyorsa; menni müdehale, kal ve ecrimisil davalarının Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerekmektedir.

Taşınmazınıza yönelik olarak mülkiyet hakkının kullanılmasını ortadan kaldıran veya zorlaştıran fiili davranışların tümü malikin bir katlanma yükümlülüğü bulunmadığı sürece hukuka aykırı kabul edilmektedir. Bu elektrik direğinin taşınmazın içerisinde yer almasında hiçbir rıza ve icazeti söz konusu olmamalıdır.

Yüksek gerilim hattı taşıyan elektrik direğinin ve tellerinin taşınmazda bulunması mülkiyet hakkına açıkça bir saldırı olup bu saldırı haksızdır ve hala devam etmektedir. Bu haksız saldırı, açıkladığımız sebeplerle ağır hukuksuzluk teşkil etmektedir. Aynı zamanda bu saldırı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 1 Nolu Ek protokolünün 1. Maddesinde düzenlenen “Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır…” maddesi gereğince de  mülkiyet hakkını ihlal ettiği kanaatindeyiz.

Ayrıca TMMBO Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Bülteni Şubat 2016 tarihli YÜKSEK GERİLİM HATLARI başlıklı yazısında ; Haksız saldırı neticesinde müvekkilimizin can ve mal güvenliği tehlikededir. Nitekim yüksek gerilim hattı taşıyan elektrik direğinin ve tellerinin oluşturduğu ve oluşturması muhtemel zararlar kısaca şu şekilde özetlenebilir; Nemli ve yağışlı havalarda çatı, baca, anten vb. uzantılara yüksek gerilimli iletkenlerden atlama olabilmekte, bu da ölüm ve yangın çıkarabilecek kazalara yol açabilmektedir. En hafifinde konutlardaki cihazların yanmasına ve konutları besleyen elektrik şebekelerinin zarar görmesine neden olabilmektedir. İletim hatları altındaki konutlarda yaşayan müvekkilimiz sürekli elektromanyetik alan etkisinde kalmakta ve hücre deformasyonunun neden olduğu kanser dahil bir çok hastalığa yakalanma riski ile yaşamaktadır.

MEN-İ MÜDEHALE VE KAL TALEBİNDE BULUNABİLİRSİNİZ ;

Yukarıda kısaca değindiğimiz sebepler ile elektrik direği ve tellerinin taşınmazının içerisinde yer alması  hem sağlığı hem mal varlığı yönünden bir çok zarara uğramasına sebep olmaktadır ve elektrik direğinin ve tellerinin taşınmazınızdan kaldırılmaması daha bir çok zarara yol açacağını ileri sürerek kaldırılmasını talep edebilirsiniz. Bu sebeplerle haksız el atmanın önlenmesini, elektrik direğinin ve tellerinin tamamen kaldırılarak eski hale getirilmesini telafisi güç veya imkansız zararların doğmaması için ivedilikle talep edebilirsiniz.

ECRİMİSİL TALEBİNDE BULUNABİLİRSİNİZ ;

Malı haksız yere kullanan ve bu suretle maldan yararlanan kimsenin uygulamada ecrimisil adı altında bir bedel ödeyeceği kabul edilmektedir. Ecrimisilin konusu haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Ecrimisil istenebilmesi için malın kiraya verilebilir bir mal olması gerekmektedir.

Nitekim konuya ilişkin T.C. YARGITAY . Büyük Genel Kurul Esas No: 1945/22 Karar No: 1950/4 Karar Tarihi: 08.03.1950 kararında “Fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirlerine uygun iradeleriyle kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibari ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeni ile oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır.” Enerji nakil hatları genellikle taşınmazların içerisinde taşınmaz sahibinin haberi olmadan konulmaktadır. Oysa ki enerji nakil hattının hukuki bir ilişkiye dayanması gerekmektedir.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2011/439 Esas, 2011/3447 Karar, 24.03.2011 tarihli kararında bu hususu şu şekilde vurgulamıştır. “Ecrimisil isteği bakımından ise; bilindiği üzere, 25.5.1938 tarih 29/10 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ecrimisil, en azı kira geliri, en çoğu ise tam gelir yoksunluğudur.”

T.C. YARGITAY 8. Hukuk Dairesi Esas No: 2018/7186 Karar No: 2020/7693 Karar Tarihi: 30.11.2020 uyarınca “İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayice göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.”  Bu hususlar dikkate alınarak ecrimisil değerinin tespit edilmesini isteyebilirsiniz. 

Ecrimisile ilişkin talebi elektrik direğinin müvekkilimizin ana taşınmazın üzerinde kapladığı alan için istenilmektedir. Aksi halde fahiş yargılama giderleri ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu hususa dikkat etmelisiniz.

Ecrimisil talebimizin belirsiz alacak olması nedeni ile ancak bilirkişi incelemesi neticesinde hesaplanabileceğinden tamamlama harcı yatırma  ve arttırma talebi hakkımız saklı kalmak kaydıyla talepte bulunmalısınız.

Ecrimisil zamanaşımı 5 yıl olduğu için ancak dava tarihinden geriye dönük 5 yıllık ecrimisil talebinizini dönem sonlarında işlenecek yasal faizi ile talep etmeniz gerekmektedir.

ZARAR TAZMİNİ ;

T.C. YARGITAY . Hukuk Genel Kurulu Esas No: 2017/1245 Karar No: 2021/1241 Karar Tarihi: 14.10.2021 uyarınca, “Bu dava haksız el atmaya son veren dava olmakla birlikte el atmadan kaynaklanan bir zarar var ise malik oluşan zararın giderilmesini de isteyebilir.”

USULE İLİŞKİN :

Taşınmazın üzerinde yapılan ve hiçbir hukuki dayanağı olmayan yüksek gerilim hattı taşıyan elektrik direği ve tellerinin kapladığı alana ilişkin el atmanın önlenmesi ve Kal ( Eski Hale Getirme), yüksek gerilim hattı taşıyan elektrik direği nin kapladığı alana ilişkin Ecrimisil ve Zarar Tazminatı taleplerine ilişkin olup mülkiyet hakkını koruyan davalar mal varlığına ilişkin davalar olması sebebiyle HMK 2 uyarınca mal varlığına ilişkin görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.

HMK 12 uyarınca taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin olarak veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda  taşınmazın bulunduğu yer Mahkemesi yetkili Mahkemedir.

HUSUMETE İLİŞKİN NOTUMUZ;

Taraf teşkilinde haklı yanılgıya düşmemiz halinde vekalet ücreti ödemek zorunda kalınmaması için yani  mevcut mağduriyetin daha da artmaması için 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 124.maddesindeki hüküm gereği taraf değişikliği hakkımız saklı kalmak üzere husumeti yönlendirebilirsiniz.

6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 124.maddesi ”(1) Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. (2) Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır. (3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir.

Web sitesi içerisindeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Avukat Derin Özşeker ‘e ve  Avukat Sevin Özşeker Karabudak’a aittir. Bu web sitesindeki makale ve içeriklerin izinsiz olarak başka sev sitelerinde paylaşılması ve kullanılması halinde  hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Yazılar bilgi vermek amacı ile paylaşılmakta olup konu ile ilgili  avukattan ofisinden danışmanlık alınması gerekmektedir. Her konu kendi içerisinde farklıdır. Ayrıntılı bilgi için 0530 434 48 48 – 0536 930 52 60