YAPI TATİL ZAPTI NEDİR?

3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde;

” Bu Kanun hükümlerine göre; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine veya ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılarda projelerine ve ilgili mevzuatına aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur.

Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır.

Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.

Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.

İdare tarafından ruhsata bağlanamayacağı veya aykırılıkların giderilemeyeceği tespit edilen yapıların ruhsatı üçüncü fıkrada düzenlenen bir aylık süre beklenmeden iptal edilir ve mevzuata aykırı imalatlar hakkında beşinci fıkra hükümleri uygulanır.  ” hükmüne yer verilmiştir.

 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine, aykırı olarak yapılan yapıların yıktırılmasına ve para cezasına karar verilebilmesi için, idarece yapı hangi aşamada olursa olsun yapı tatil tutanağının düzenlenmesi ve bu tutanakta ruhsata, ruhsat eki onaylı projesine aykırılıkların somut ve ayrıntılı olarak belirtilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı hakkında kanunda öngörülen yaptırımların uygulanabilmesi için, ihtilaf konusu imalatın ilgili fen elemanları tarafından ruhsata aykırı olan ve aykırılıktan etkilenen alanın yüzölçümünün tutanakta belirtilmesi gereklidir. Aynı zamanda, ruhsat ve eklerine veya projeye aykırı bir ilave olması durumunda ise yapılan imalatların projenin hangi kısmına aykırılık oluşturduğu yaptırıma esas alınan yapı tatil tutanağında açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde saptanarak usule uygun şekilde düzenlenecek bir tutanağa bağlanması da gereklidir.

Aksi halde  usule uygun olarak düzenlenmeyen yapı tatil tutanağına dayanarak olarak tesis edilecek para cezasına ve yıkım kararları ile  muhatap olacak, para cezası ile yıkım kararları ile karşı karşıya kalacak ilgililerin, cezanın hangi alan üzerinden belirlendiğini ve nasıl hesaplandığını bilmeleri  gerekmektedir. İlgililerin hak arama özgürlüklerini yeterli düzeyde kullanabilmeleri, savunmalarını, itirazlarını ileri sürebilmeleri ve verilecek para cezasının ve yıkım kararlarının doğruluğu ve hukuka uygun olup olmadığının sağlıklı bir şekilde incelenmesi açısından da önemlidir.

Yapı tatil tutanağında ruhsatlı yapıda ruhsata aykırılıklar,ruhsat eki onaylı projesine aykırılıklar var ise bunun ve projelere aykırılığın net, somut ve ayrıntılı bir şekilde ortaya konulması ve krokilendirmesi ve belirlenmesi gerekir.

Yapı tatil tutanağında tutanağa yazılan ifadeler ile ölçüm krokisinin uyumlu ve çelişkisiz olması gerekir.

Yapı tatil tutanağı inşai faaliyetin metrajına ve inşaat ile ilgili açık ve somut tespitlere yer verilmemesi de yine yapı tatil zaptının iptal edilmesi sonucunu doğuracaktır. Ruhsata aykırılıkların tam olarak neler olduğunun açıkça ifade edilmesi gerekmektedir. Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı birden fazla kattan oluşuyorsa dahi bodrum katlar dahil her katın ayrı ayrı ölçülmesi ve ayrı ayrı ebatlarının belirlenmesi ve hukuka aykırılıkların tespit edilmesi gerekir.  Tutanakta ruhsat ve eklerine aykırı  olduğu belirtilen inşaat alanının imalatların neler olduğu, ne kadar olduğu ve yüzölçümlerine dair, somut, ayrıntılı, gerekçeli, net ve gerçeğe uygun bir belirleme yapılması gerekmektedir. İdare yapıda giderilmesi gereken tüm aykırılıkları ilgiliye bildirmekle de sorumludur.

Kaldı ki ;

Yapı tatil zaptının söz konusu yapıdaki ruhsat eki onaylı projesine aykırılıkların ne olduğunun somut ve ayrıntılı olarak belirtecek şekilde düzenlenmesi ve belirtilen aykırılıkların 1 aylık süre içerisinde giderilmesi, ruhsata uygun hale getirilmesi söz konusu olacaktır. Yapı tatil zaptında ruhsata aykırılıkları 1 ay içinde gidermesi istenilmesi gerekir. Bu sebeple net, somut ve ayrıntı içermeyen tatil zaptında hangi aykırılıkların ruhsata aykırı olduğu ve  giderilmesi gerektiği de açık olması gerekmektedir. Aksi halde bu süre içerisinde hangi aykırılıkların giderilmesi gerektiğinin ilgililerce anlaşılamaması halinde hukuka aykırılıkların giderilmesi mümkün olamayacağı gibi bu hukuka aykırılıkların net, ayrıntılı ve somut bir şekilde bildirilmemesi belirlilik ilkesine aykırı düşeceği kanaatindeyiz.

Yapı tatil tutanağının belediye ilgili fen elemanları tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Aynı şekilde yapı tatil tutanağını düzenleyecek personelin fen adamı olması da yeterli değildir. Tutanağın mimar, İnşaat mühendisi, harita mühendisi, harita teknikeri, inşaat teknikeri gibi ilgili fen adamı tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. ( Dilekçenizde söz konusu Yapı tatil tutanağını düzenleyen kişilerin davalı Belediye ilgili fen elemanı olarak görevli olup olmadıklarının, görevliler ise hangi sıfatla görevli olduklarının, tutanağın düzenlendiği gün de görevli olup olmadıklarının,  yapı tatil zaptı düzenleme yetkilerinin bulunup bulunmadığının  davalı Belediyeden sorulmasını talep edebilirsiniz. )

3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde yapı tatil tutanağının yapı yerine asılması ve. Ve bir nüshasının  da muhtara bırakılacağı hükmü yer almaktadır. Tutanağın yapıya asıldığına ve  bir nüshasının muhtara bırakıldığının tutanakta belirtilmesi zorunludur.

Yapı Tatil Tutanağının İptali istemli davada yürütmenin durdurulması talep edilmesi gerektiği kanaatindeyiz.

T.C. DANIŞTAY 14. Daire Esas No: 2015/5796 Karar No: 2018/4311 Karar Tarihi: 31.05.2018 tarihli kararında

“Olayda; dava konusu encümen kararının dayanağı olan 20/06/2014 günlü yapı tatil tutanağı incelendiğinde, söz konusu yapı tatil tutanağında yapının durumunun “binanın taban alanı genişletilerek yol ve komşu çekme mesafesine tecavüz edildiği, galeri boşluğu kapatılarak odaya dönüştürüldüğü, projede olmayan 2. bodrum kat yapıldığı, örtü amaçlı çatı yükseltilerek bir kısmında çatı arası mekanlar oluşturulduğu” şeklinde tespit edildiği ancak ruhsat ve eki projelere aykırılığın, ölçümlerinin somut ve ayrıntılı olarak saptanmadığı yapıda bulunan aykırılıkların hali hazırdaki durumunun ayrıntılı bir şekilde tespit edilmediği anlaşılmaktadır.”şeklinde belirtilmiştir.

T.C. DANIŞTAY 14. Daire Esas No: 2015/2435 Karar No: 2018/5780 Karar Tarihi: 27.09.2018 tarihli kararında “…Bu durumda, 3194 sayılı Kanunda belirtilen usule uygun düzenlenmiş ve yukarıda yapılan açıklamalarda da belirtildiği üzere, Encümen Kararının bütünü açısından yapı tatil tutanağının usulüne uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğinin değerlendirilmesi gerektiğinden, somut, ayrıntılı ve gerekçeli tespitler içeren bir yapı tatil tutanağı düzenlenmeden ruhsata bağlanma olanağı bulunmayan aykırılıkların giderilmesi ve yapının projesine uygun hale getirilmesi kararı da verilemeyeceğinden, mevzuatta öngörülen usule uygun düzenlenmeyen tutanak ve bu tutanağa dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yöndeki temyize konu Mahkeme kararının yıkıma ilişkin kısmında hukuki isabet görülmemiştir…”

T.C. DANIŞTAY 14. Daire Esas No: 2015/7438 Karar No: 2018/3323 Karar 07.05.2018 tarihli kararında “Uyuşmazlık konusu Encümen kararlarının dayanağı 21.05.2014 günlü yapı tatil tutanağı incelendiğinde, söz konusu yapı tatil tutanağının, davalı idarenin ilgili fen elemanları tarafından düzenlenmediği, çevre mühendisi ve zabıta amiri tarafından imza altına alındığı, bu haliyle, tutanağın 3194 sayılı imar Kanununun 32. maddesinde öngörüldüğü biçimde düzenlenmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, ruhsat ve eklerine aykırı olarak inşa edilen ilave yapılar hakkında 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde öngörülen usule uygun olarak düzenlenmeyen tutanak esas alınarak tesis edilen Encümen kararlarında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” denilmekle söz konusu yapı tatil tutanağının, davalı idarenin ilgili fen elemanları tarafından düzenlenmesi gerektiği belirtilmektedir.

Danıştay 6. Dairesi 25.04.1973 tarihli ve E:1972/2522 K:1973/1704 sayılı kararı ile zabıta memurları tarafından düzenlenen yapı durdurma tutanağını, bu kişilerin fen elemanı niteliğinde olmaması nedeni ile hukuka aykırı  bularak iptal etmiştir.

T.C. DANIŞTAY 14. Daire Esas No: 2014/3988 Karar No: 2017/2044 , 04.04.2017 Tarihli kararında “3194 sayılı Yasanın 32. maddesi ile dosyadaki bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde, davalı idarenin elemanlarınca, teknik personelin de imzasının bulunduğu tutanak ile ruhsata aykırılığı açıkça ortaya koyacak bir tespitin yapılmadığı, uyuşmazlık konusu yapıya yönelik, yapının ebatları ve niteliği, bulunduğu alanın özellikleri, konumu ve benzeri somut ve ayrıntılı tespitlerde bulunulmadığı, yapı sahibinin yapısını mevzuata uygun hale getirme konusunda uyarılmadığı, zabıt varakasında 3194 sayılı Yasanın 32. maddesi uyarınca, yapının mühürlendiğine, tutanağın yapıya asıldığına ve bir nüshasının muhtara bırakıldığına ilişkin herhangi kayıt bulunmadığı, bu haliyle, dava konusu işleme dayanak oluşturan tutanağın, 3194 sayılı Yasada öngörülen “yapı tatil tutanağı” niteliğinde bulunmadığı gibi, dava konusu kararın da 3194 sayılı Kanunun 32.maddesine göre alınmadığı görüldüğünden, dava konusu encümen kararında hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” Şeklinde karar verilmiştir.

T.C. DANIŞTAY 6. Daire Esas No: 2003/6322 Karar No: 2005/2725 Karar Tarihi: 11.05.2005 kararında Yine “Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu yerde ruhsatsız yapı yapıldığının 12.10.2001 günlü tutanakla tespit edildiği, ancak bu tutanakta inşaat durumunun tespitine yer verildiği, yapı tatil zaptının yapı üzerine asıldığına ve bir nüshasının muhtara bırakıldığına dair hususların yer almadığı, dolayısıyla yıkım işleminin dayanağı tutanağın 3194 sayılı Yasanın 32.maddesinde öngörülen hususları taşımadığı anlaşılmıştır”. Şeklinde karar verilmiştir

Web sitesi içerisindeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Avukat Sevin Özşeker Karabudak’a ve Av. Derin Özşeker ‘e  aittir. Bu web sitesindeki makale ve içeriklerin izinsiz olarak başka sev sitelerinde paylaşılması ve kullanılması halinde  hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Yazılar bilgi vermek amacı ile paylaşılmakta olup  hak kaybı yaşanılmaması açısından konu ile ilgili  avukattan ofisinden danışmanlık alınması gerekmektedir. Her konu kendi içerisinde farklıdır.  Ayrıntılı bilgi için 0530 434 48 48 – 0536 930 52 60