KİRA SÖZLEŞMESİ YAPILIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?
Kira sözleşmesi yapılırken genelde kırtasiyelerden satın aldığımız kontrat akitlerini kullanmaktayız. Bu akitleri doldurarak kira sözleşmelerimizi hazırlamaktayız. Kırtasiyelerden satın alarak doldurduğumuz kira akitleri kullanışlı olsa da ayrıntılı hazırlamadığımız hususi şartlar nedeniyle sözleşmenin tarafları birçok sebeple uyuşmazlığa düşebilmekte, hak kayıplarına neden olabilmektedir.
KİRA AKİTLERİNİ DOLDURURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
KİRALANANIN BİLGİLERİ :
Kırtasiyelerden alınan kira akitlerini doldururken öncelikle kiralanan taşınmazın adresinin eksiksiz olarak belirtilmesi gerekmektedir. Taşınmazın bulunduğu il,ilçe,sokak,cadde, kapı numarası yazılması gerekmektedir. Aksi halde yapılan kira sözleşmesinin temel unsurlarından olan kiralananın hangi taşınmaz olduğu hususunda net bir tespit yapılayacak, bu nedenle kiralananın tespiti gerekecektir. Kiralananın hangi taşınmaz olduğu hususunda bir ispat sorumluluğu doğmadan kiralanan taşınmazın bilgileri eksiksiz yazılmalıdır.
KİRAYA VEREN VE KİRACI BİLGİLERİ :
Kiraya veren ve kiracı bilgileri doğru ve eksiksiz olmalıdır. Hem kiraya verenin hem de kiracının isim ve soyisim, TC kimlik numaraları, adres gibi bilgileri yazılmalıdır. Her iki taraf bu kira sözleşmesi sonucunda hukuki yola başvuracağı zaman sözleşmenin diğer tarafın bilgilerine ihtiyaç duyacaktır. Bu nedenle hem kiracı hem kiraya veren olarak kim ile kira sözleşmesi yaptığını bilmeli ve bilgileri eksiksiz almalıdır. Ayrıca kiraya verenler kiracı olarak kim ile görüştüler ise o kişiyi sözleşmenin tarafı olarak kabul etmelidirler. Aksi halde bir kimse ile görüşüp anlaştıktan sonra o kişinin eşi veya çocuğu üzerine kira sözleşmesi yapmaları önerilmemektedir. Kira bedelini ödeme kabiliyeti olan kişi ile kira sözleşmesi yapılması tarafımızca önerilmektedir. Kiracı da kiralananın kimden kiraladığını bilmelidir. Genelde büyük şehirlerde kiraya vereni bir kez görüldüğü ve bir daha karşılaşılmadığı hususu dikkate alındığında kira sözleşmesi yaparken taraflar birbirleri hakkında bilgileri doğru edinmelidir.
KİRA BEDELİ, ÖDEME ŞEKLİ :
Kira sözleşmesinin bedeli belirlenmelidir. Kira sözleşmesinin bedeli kira sözleşmesinden tam olarak belirtilmelidir. Eksik belirtilmemesi gerekmektedir. Kira bedelinin eksik gösterilmesi başkaca sorunlara neden olabilmektedir. Kira sözleşmesinde belirtilen kira bedeli yine kira sözleşmesinde belirtilecek olan kiraya verenin banka hesabına yatırılmalıdır. Kiracı kira bedelini yatırırken yatırdığı ayı yazmalı ve kira bedeli diye belirtmesi gerekmektedir.
Eğer ki kiraya veren elden ödeme almak isterse kiracıların kira bedelini ödediğine dair, kiraya verenden kira bedelini ödediğine dair yazı almalıdır. Artık kira bedelleri belli bir meblağdan sonra (Konut kiralarından 500 TL den fazlası bankaya yatırılmalı, işyerlerinde ise kesinlikle bankaya yatırılması gerekmektedir.) bankadan ödenmesi gerektiği için kiracının kira bedelini bankaya yatırması gerekmektedir. Böylece kiracı ödediği kira bedelleri için kiraya verenden ayrıca yazı almasına gerek kalmayacaktır.
ALT KİRA, DEVİR, TEMLİK YASAĞI:
Kiraya veren kira sözleşmesinde kiracının kiralananı bir başkasına devir ve temlik edemeyeceği hususunu belirtmelidir. Kiracının alt kira sözleşmesi yapması yasaklanmalıdır.
TADİLAT VE YENİLİK:
Kiralanan taşınmazda kiracının yapacağı tadilat, yenilik gibi işler için kiraya verenden yazılı izin alması gerekmektedir. Ayrıca kira sözleşmesinin sonunda yapılan tadilat ve yenilik nedeni ile kiraya verenden bir ödeme talep edilmeyeceği hususları da belirtilmelidir.
ELEKTRİK, SU , DOĞALGAZ, AİDAT GİDERLERİ :
Elektrik, su, doğalgaz, aidat ödemeleri gibi giderler de kiracı tarafından karşılanacağı belirtilmeli. Elektrik, su, doğalgaz gibi abonelikleri kiracı üzerine almalıdır.
STOPAJ VE DİĞER VERGİ GİDERLERİ:
Stopaj ve diğer vergi giderlerinden hangi tarafın sorumlu olacağı hususu da kira sözleşmesinde belirtilmelidir.
KİRA BEDELİ ÖDEME ZAMANI :
Kira bedeli aylık yatırılabileceği gibi yıllık da yatırılabilmektedir. Aylık ödeme şeklinde yapılan kira sözleşmelerinde ayın hangi günü kira ödemesi yapılacağı açıkça belirtilmelidir. Kira sözleşmesinde her ay şeklinde bir ibare içeriyorsa o halde her ayın ilk üç günü kira bedelinin ödeneceği anlaşılır. Eğer ki aylık yazılmış ancak gün belirtilmedi ise o halde o ayın son gününe kadar kira bedelinin ödenmesi gerekecektir. Bu nedenle aylık kira bedellerinde ödeme günü ve gün aralığı açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
KİRA MÜDDETİ :
Kira sözleşmesinin müddeti kiracı için önem taşımaktadır. Kiraya veren başkaca haklı bir sebebi doğmadıkça sırf kira müddeti sona erdiği için 10 yıldan önce kira sözleşmesini feshedemeyecektir. Ancak kira sözleşmesinde kira müddeti kiracı için ödemeyi taahhüt ettiği dönemi belirtmektedir. Kiraya veren için ise ihtiyaç nedeniyle kira sözleşmesinin feshi halinde kira müddetinin dolması beklenecek ve süreler kira sözleşmesinde yer alan süreden hesaplanacaktır, bu nedenle 1 yıl olarak kira sözleşmesi hazırlanması daha faydalıdır.
DEPOZİT :
Kiralanan taşınmazın kiraya verildiği anda kiracıdan alınan depozit üç aylık kira bedelini geçmemesi gerekmektedir. Kira sözleşmesinde depozit alındı ise hangi hallerde depozit iade edileceği hangi hallerde de iade edilmeyeceği hususu ayrıca belirtilmelidir. Kiralanan taşınmazın hangi hal ve durumda kiracıya teslim edildiği yazılmalıdır. Eşya var ise onlar da ayrıca belirtilmelidir.
KİRA ARTIŞI :
Kira sözleşmesinde her yeni kira dönemi için yapılacak olan artış yazılmalıdır. Yasal kira artış oranı kira sözleşmesinin dolduğu tarihi takip eden açıklanan on iki aylık TÜFE ortalaması alınarak hesaplanmalıdır. Kira artışları bu oranı geçemeyecektir. Bu nedenle daha az bir oran belirlenmedikçe yasal artış oranına göre kira artışı yapılacaktır. Kira sözleşmesinde bu durum taraflarca belirlenip yazılmalıdır.
KEFİL :
Kira sözleşmesinde kefil olarak biri yer alacaksa kefillik durumunun ayrıntılı olarak belirtilmesi gerekmektedir. Mesela kefilin kefil olduğu kira bedelinin miktarı, kefalet süresi, kira sözleşmesinin müddeti dolduktan sonra uzayan yeni kira dönemi için kefaletin devam edip etmeyeceği gibi hususların düzenlenmesi gerekmektedir. Kefaletin belli bir miktar ile sınırlandırılması gerekmektedir.
Kefilin verdiği kefaletin devamı için yenilenen kira sözleşmesi kefile noter aracılığı ile bildirilmesi gerekmektedir. Kefilin kendi yazısı ile adını, soyadını tarihini, imzasını atması geçerlilik şartıdır. Ayrıca kefil evli ise eşinin de imzası gerekecektir.
En son kiracı ve kiraya veren de kendi el yazıları ile imzalarını atmalıdır. İki nüsha olarak düzenlenen kira akitleri taraflara teslim edilmelidir.
Kira sözleşmelerinde kira kontratları üzerinde karalamalar ve değişiklikler yapılmamalıdır. Aksi halde kira sözleşmesinin aslının oynandığı izlenimi oluşabilmekte ve kira sözleşmesinin geçerliliğini zedelemektedir. Yapılacak değişiklik veya eklenen hususlar ayrıca düzenlenmeli ve her iki tarafında imzası alınarak teslim edilmelidir.
Kira sözleşmelerinde yer alan kira müddetinin sona ermesi nedeni ile kira sözleşmeleri bir yıl uzar ve süresiz kira sözleşmelerine dönüşür. Her yıl yeniden kira sözleşmesi yapılması zorunluluğu yoktur.
Genelde kira sözleşmeleri acele ve özensiz düzenlendiği görülmektedir. Yapılan kira sözleşmelerinin takibe veya davaya konu edilmesi için kira sözleşmesinin düzgün şekilde hazırlanması gerekmektedir. Kiraya veren ile kiracı arasında bir uyuşmazlık yaşandığında yapılan bu kira sözleşmeleri ile hukuki yollara başvurulmaktadır.
Eğer kira sözleşmelerinde bir eksiklik söz konusu ise o halde bu eksikliğin öncelikle giderilmesi gerekecektir. Bu nedenle kira sözleşmesini kira hukukunda uzman avukatlar tarafından hazırlanmasını önermekteyiz. Kira sözleşmesi hususunda yapılan açıklamalar özet şeklinde olup bir hukuki uyuşmazlık yaşadığınız takdirde avukattan yardım alınması gerekmektedir.
